كسب و كار مرتبط با پسته پراكنش جغرافيايي گسترده در كشور ما دارد. در بيش از 20 استان كشور كشاورزان بخشي و يا تمام توان خود را مصروف توليد اين محصول ارزشمند نموده اند و احتمال افزايش سطح زير كشت باغات پسته در سال هاي پيش رو دور از انتظار نيست. درآمد اصلي پسته كاران در استان هاي پسته خيز كشور به طور عمده از محل توليد و فروش پسته خام بوده و درآمد حاصل از مشاغل جانبي مرتبط با پسته بسيار كم مي باشد. لذا رونق توليد پسته و ايجاد درآمد پايدار و كافي براي پسته كاران بسيار حائز اهميت بوده و اقتصاد و معيشت خانوارهاي روستايي و نيز رفاه و توسعه مناطق پسته كاري به طور عمده به آن مرتبط مي گردد. متاسفانه در سالهاي اخير به دلايل متعدد و از جمله محدوديت كمي و كيفي منابع آب كشاورزي، تغييرات و نوسانات شديد اقليمي و افزايش بي رويه هزينه هاي توليد پسته سبب شده است تا توليد پسته با كاهش مواجه گردد و درآمد و معيشت پسته كاران نيز به طور منفي تحت تاثير آن قرار گرفته و سبب مهاجرت تعداد زيادي از كشاورزان به شهرها شده است . به دليل عدم امكان جذب پسته كاران مهاجر در بخش هاي مولد و مفيد اقتصادي، شاغل شدن در بخش هاي غير مولد و واسطه اي يكي از مهمترين مسير فعاليت آنها بوده كه منفعت چنداني براي توسعه بخش روستايي و كشاورزي كشور ندارد.
اطلاعات ميداني جمع آوري شده در قالب يك پروژه تحقيقاتي در پژوهشكده پسته، از 200 باغ دار پسته كار در استان كرمان و تحليل اقتصادي آنها نشان داد که ميانگين بهره وري کل توليد پسته طي سالهاي 1378 تا 1397 به طور متوسط ساليانه 11 درصد كاهش يافته است. سطح زير كشت در آستانه فقر مطلق ، براي سالهاي 1378، (94-91) و 1397 به ترتيب 0.3 ، 1.43 و 2.66 هكتار برآورد شده است. بر اين اساس كشاورزان كوچك و حتي متوسط دچار فقر مطلق مي باشند و پديده دام نقدينگي و دور باطل فقر و توسعه نيافتگي در مورد آنها اثبات مي گردد. نتايج به خوبي نشان دهنده شرايط نا مساعد درآمدي و اقتصادي پسته كاران و كشاورزان خرده مالك و متوسط بوده و تحليل صورت گرفته نشان از كوچك شدن سفره درآمدي آنها و افزايش فقر مطلق با گذشت زمان دارد. به نظر مي رسد اين پديده يكي از محدويت هاي اصلي بر سر راه اثر بخشي فعاليتهاي علمي، آموزشي و ترويجي پسته از يك طرف و بكارگيري تكنولوژي هاي جديد در واحدهاي توليدي از طرف ديگر باشد و لذا هر گونه افزايش توليد ناشي از توسعه و تحول مديريتي كشاورزي در مناطق پسته كاري و روستايي استان كرمان را با مشكل جدي مواجه مي سازد.
لذا پيشنهاد مي گردد تا براي مناطق جديد پسته كاري در كشور به گونه اي برنامه ريزي گردد تا هر گونه توسعه كشت پسته در قالب الگوهاي پايدار توليدي و درآمدي، با تاكيد بر استفاده پايدار از منابع و بويژه منابع حياتي آب و خاك باشد و از هر گونه بي برنامه گي و شتابزدگي براي توسعه كشت پسته، بدون توجه به معيارهاي فني و اقتصادي جلوگيري گردد. همچنين براي مناطق پسته كاري قديمي مانند استان كرمان بايستي از باغ داران پسته كار در راستاي افزايش بهره و ري و اقتصادي نمودن توليد به شيوه هاي مختلف، حمايت جدي شود تا امكان رونق توليد و درآمد پايدار و در نتيجه ايجاد رفاه بيشتر روستاييان و كشاورزان در آينده فراهم گردد و از مهاجرت آنها به شهرها و جذب آنها به مشاغل كاذب و غير مولد و يا بيكاري بيشتر آنها جلوگيري شود.
درباره این سایت