بسمه تعالي
ارائه نظر توسط كارشناسا ن و جمع بندي در اتاق فکر پسته، در مورد توسعه پايدار کشت و افزايش توليد پسته در کشور
پسته يكي از مهمترين محصولات باغباني كشور است. استان کرمان و شهرستان رفسنجان، مرکز اصلي توليد پسته در ايران به شمار مي‌آيند. شوري، خشکسالي‌هاي پي‌درپي و عدم برنامه‌ريزي براي تأمين آب مورد نياز باغ‌هاي پسته، افت چشمگيري را در سال‌هاي اخير ايجاد نموده است و در همين زمان ايالت کاليفرنياي آمريکا با افزايش سطح زير كشت پسته، در حال تبديل شدن به اولين صادرکننده اين محصول در سطح جهان است. بنابراين براي حفظ جايگاه اول جهاني توليد پسته بايستي دو برنامه مشخص را در پيش بگيريم كه ذيلا شرح داده شده است:
توسعه پايدار كشت پسته در مناطق مستعد و مطمئن
1- با توجه به محدوديت منابع آبهاي زير زميني در اكثر مناطق كشاورزي كشور، قبل از هر گونه برنامه براي توسعه کشت بايستي منابع آب و خاك موجود به لحاظ کمي و کيفي مورد مطالعه قرار گرفته و هر گونه توسعه کشت دقيقا حساب شده باشد تا در دراز مدت مجبور به رها کردن باغات مثمر مانند آن چيزي که اين روزها در استان کرمان و برخي استانهاي ديگر ديده مي شود، نشوند.
2- انجام مطالعات دقيق آمايش سرزمين و بررسي جامع در قالب تناسب اراضي، در مناطق پسته خيز کشور با هدف دستيابي به توسعه موزون و پايدار کشت پسته در کشور توسط وزارت جهاد کشاورزي و وزارت نيرو.
3- تدوين و يا اصلاح قوانين مربوط به آمايش سرزمين و توسعه پايدار و اجرائي و عملياتي شدن آن به منظور جلوگيري از توسعه بي رويه کشت و تخريب بيشتر منابع آب و خاک کشاورزي توسط دستگاههاي اجرائي مربوطه و مجلس شوراي اسلامي.
4- بررسي شرايط اقليمي منطقه مورد كشت و تطابق كافي با شرايط اقليمي مورد نياز پسته
5- انتخاب پايه و ارقام مناسب و سازگار با منطقه بر حسب شرايط آب و هوايي موجود
6- هر گونه توسعه كشت پسته در مناطق جديد بايد داراي مزيت نسبي باشد و چنانچه با توجه به شرايط آب و خاك موجود امكان كاشت اقتصادي‌تر ساير محصولات زراعي و باغي وجود دارد، كاشت آنها در اولويت قرار گيرد.
7- از تغيير الگوي كشت محصولات زراعي و باغي كه داراي بازدهي اقتصادي بهتري نسبت به پسته مي‌باشند و جايگزيني آنها با كشت پسته جلوگيري گردد.
8- استفاده از نهال هاي سالم، بهداشتي و گواهي شده كه توسط توليد كندگان مجاز عرضه ميگردد ميتواند متضمن توليد نهال‌هاي عاري از نماتودهاي ريشه گرهي و بيماري گموز گردد كه خطر آلودگي در باغات جديد را كاهش ميدهد.
9- با توجه به گسترش برخي بيماري‌هاي برگي پسته از جمله سپتوريوز، لكه برگي الترناريايي، سوختگي بوتريوسفريايي شاخه و خوشه و پوسيدگي آرميلاريايي ريشه در برخي مناطق جديد، لازم است قبل از احداث باغات جديد مورد مطالعه كارشناسي قرار گيرند. مثال اين مورد ايجاد باغات پسته در استهبان است كه به دليل آلودگي پنبه‌هاي موجود در اين منطقه، آلوده به پژمردگي ورتيسيليومي هستند.
10- توسعه كاشت پسته در مناطق جديد بايستي از نظر مسائل زيست محيطي و توسعه كشت پايدار نيز مد نظر قرار گيرد.
افزايش ميزان توليد و بهره وري در واحد سطح در باغات موجود
با توجه به اينکه حفظ سهم بازار نيازمند توليد محصول کافي مي باشد و اينکه ايران در گذشته سهم بالايي از بازار را داشته است لذا افزايش توليد پسته بايستي به عنوان يک هدف راهبردي در نظر گرفته شود.براي رسيدن به اين هدف راهكار هاي ذيل پيشنهاد ميگردد:
1- استفاده بهينه از آب در باغات موجود با توجه به كيفيت و كميت آب،
توسعه و ترويج استفاده ازسيستم هاي آبياري تحت فشار، كم فشار و ساير طرح‌هايي كه منجر به افزايش بهره وري آب ميگردند با استفاده از تسهيلات دولتي يكي از راهکار بسيار مفيد افزايش بهره‌وري در واحد سطح مي‌باشد.
2- 2- حمايت از تحقيقات کشاورزي مخصوصا تحقيقاتي که مي تواند سبب افزايش بهره وري آبهاي موجود گردد و يا تحقيقاتي که مي تواند زمينه براي بهره برداري و استفاده اقتصادي از آبهاي شور و نامتعارف را فراهم سازد.
3- ايجاد باغات الگويي با انجام برنامه‌هاي اصلاح و احياء باغات موجود
4- تشويق باغداران جهت اصلاح وضعيت موجود باغات و رسيدن به عملكرد حداقل يك تن در هكتار
5- برگزاري كلاس هاي آموزش تخصصي تئوري و عملي مدرسه در مزرعه براي حل مشكل كشاورز.
6- برنامه ريزي براي ايجاد درآمد جايگزين براي پسته کاراني که در قالب طرحهاي آمايش سرزمين و يا طرح تناسب اراضي مجبور به رها کردن بخشي و يا تمام باغات موجود خود هستند، به گونه اي که منبع درآمدي کافي براي امرار معاش و افزايش راندمان توليد محصول پسته در همان محل و يا محل هاي توصيه شده جديد باشند.
7- بکار گيري ساير راهکارهائي که مي توانند در هر منطقه سبب ارتقاي بهره وري توليد گردند.
درباره این سایت